Κυριακή 18 Νοεμβρίου 2012

«Αριστερές» κυβερνήσεις και κομμουνιστές. Με αφορμή το παράδειγμα της Ν. Αφρικής

Πέρασαν τρεις μήνες από την  σφαγή των απεργών μεταλλωρύχων στα ορυχεία της Μαρικάνα στη Ν. Αφρική. Από τη μέρα που σφαίρες αστυνομικών σκότωσαν δεκάδες εργάτες που διεκδικούσαν ψωμί και δικαιώματα. Λίγες μέρες μετά, το γεγονός «ξεθύμανε» για τα εγχώρια ΜΜΕ. Η σκληρή ελληνική «επικαιρότητα» και η γεωγραφική θέση (έγινε μακριά από τη γειτονιά μας) το έβαλαν στην άκρη. Απόμεινε ο Ριζοσπάστης να μας ενημερώνει για τους απόκληρους αυτής της αφρικανικής χώρας, που ζουν την δική τους τραγική «επικαιρότητα». Οι απεργίες δεν σταμάτησαν μετά την σφαγή της Μαρικάνα. Συνεχίστηκαν, έγιναν πιο έντονες, παρόλο που υπήρξαν και άλλοι νεκροί (μέχρι προχτές) και απλώνονται σταδιακά και σε άλλους κλάδους εργαζομένων. Σειρά είχαν οι εργαζόμενοι στα οδικά μεταφορικά μέσα και πιο πρόσφατα οι εργάτες γης. Μιας γης που ανήκει στην πλειονότητά της σε λευκούς τσιφλικάδες, ανέγγιχτους από τις «κοσμοϊστορικές αλλαγές» που επήλθαν στη χώρα με την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων. Ας γυρίσουμε όμως (για) λίγο πίσω.

Το γεγονός της σφαγής των απεργών στη Μαρικάνα προκάλεσε μεγάλη αίσθηση σε ολόκληρο τον κόσμο, κάτι στο οποίο συντέλεσε και ο αριθμός των νεκρών. Αίσθηση προκάλεσε στη συνέχεια και η προκλητική, από τη μεριά του προέδρου της χώρας και της κυβέρνησης συνολικά, στάση, που ούτε λίγο ούτε πολύ φόρτωνε την ευθύνη στους νεκρούς που… πήγαιναν γυρεύοντας. Να υπενθυμίσουμε εδώ πως  η κυβέρνηση της Ν. Αφρικής, που  θεωρείται «αριστερή», αποτελείται από συνασπισμό κομμάτων στον οποίο συμμετέχει και το ΝΑΚΚ (Νοτιο Αφρικάνικο Κομμουνιστικό Κόμμα).

Όπως είναι φυσικό, η συμμετοχή ενός κόμματος, που φέρει στον τίτλο του τη λέξη «κομμουνιστικό», σε μια  κυβέρνηση που δίνει εντολή στην αστυνομία να πυροβολήσει στο ψαχνό απεργούς εργάτες, είναι κάτι που δεν μπορεί να περάσει –το λιγότερο- απαρατήρητο.

Το ιστολόγιο καταδίκασε με έντονο τρόπο από την πρώτη στιγμή και τα αιματηρά γεγονότα και την συμμετοχή του ΝΑΚΚ στην ματωβαμμένη κυβέρνηση, συμμετοχή που συνεχίζεται ακόμα και μετά από αυτά. Στον (επίσης έντονο) διάλογο που ακολούθησε, καταγράφτηκαν διάφορες απόψεις, όπως «δεν πρέπει να βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα, να περιμένουμε» ή  «δεν ωφελεί  να κρίνουμε συναισθηματικά τα γεγονότα».

Υπήρξαν αναγνώστες που έκριναν σωστό να «ταυτίσουν»  το ΝΑΚΚ με το ΚΚΕ (και τα δυο φέρουν το "κομμουνιστικό" στον τίτλο τους), θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο υπερασπίζονται το δεύτερο, μην παίρνοντας όμως ξεκάθαρη θέση (οι αναγνώστες) για τη στάση του πρώτου. Αναπτύχθηκαν και απόψεις γύρω από πεδία «διπλωματικά» και  «πολιτικής», που αφορούσαν τις σχέσεις των δύο κομμάτων, όπως αυτές αναπτύσσονται μέσα από διεθνείς συναντήσεις και συνέδρια που συμμετέχουν ΚΚ από όλον τον κόσμο. Η μια, προσπαθώντας να χτυπήσει το ΚΚΕ, έσπευσε να το «καταδικάσει» για τις σχέσεις του με το ΝΑΚΚ, με σχόλια του τύπου «δείξε μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι». Η άλλη,  από την αντίθετη μεριά, κρίνοντας τους κρίνοντες το ΝΑΚΚ, έβαζε το ερώτημα «και τι θέλετε δηλαδή, να καταγγείλει το ΚΚΕ τις σχέσεις του με το ΝΑΚΚ;». Και οι δυο απόψεις, ξεκινώντας από διαφορετική αφετηρία, ανακάτευαν το ΚΚΕ σε ένα ζήτημα, παραβλέποντας την  ξεκάθαρη θέση του για αυτό.

Δεν έχει νόημα να επανέλθουμε πιο αναλυτικά στα παλιά, αφού –θα μπορούσε να πει κάποιος- δεν αφορούν τίποτα περισσότερο από τον διαδικτυακό μας μικρόκοσμο. Το σημαντικότερο όμως, κατά τη γνώμη του ιστολογίου πάντα, είναι πως  δεν πρέπει να απομακρυνθούμε από την πραγματικότητα. Τι λέει αυτή η πραγματικότητα; 

Ότι στο άλλο άκρο του ημισφαιρίου συμβαίνει κάτι περισσότερο από μια συνηθισμένη  απεργιακή κινητοποίηση. Χιλιάδες εργάτες, από όλο και περισσότερους κλάδους, μπαίνουν σε έναν αγώνα που όχι μόνο δεν ανακόπηκε από τους δεκάδες δολοφονημένους συναδέλφους τους, όπως πίστευε και θα ήθελε η «αριστερή» κυβέρνηση Ζούμα, αλλά έφερε –σε κάποιες περιπτώσεις- και νικηφόρα αποτελέσματα. Γιατί όμως ο αγώνας τους εξαπλώνεται;

Τι είναι αυτό που ξεσηκώνει τους εργάτες;

"Όσον αφορά στη ζωή των εργατών γης, στα εύφορα τσιφλίκια της Ν. Αφρικής, αυτή είναι τουλάχιστον εφιαλτική. Ακόμη και έκθεση του «Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» τον Αύγουστο του 2011, με τίτλο: «Οι συνθήκες δικαιωμάτων στις βιομηχανίες Φρούτων και Οίνου στη Ν. Αφρική» ήταν σωστός καταπέλτης. Η έκθεση κατέγραψε μεταξύ άλλων:

- Τις ακατάλληλες συνθήκες στέγασης σε καλύβες, ακόμη και χοιροστάσια που «βαφτίστηκαν» κατοικίες δίχως πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, ηλεκτρικό και αποχέτευση.

- Τρομοκράτηση και εκβιασμός εργατών για έξωση από παραχωρημένες εργατικές «κατοικίες». Σημειώνεται δε ότι από το 1994-2004 έχουν γίνει πάνω από 930.000 εξώσεις εργατών παρά το νόμο του 1997 που υποτίθεται πως τις απαγορεύει...

- Έλλειψη οιουδήποτε εξοπλισμού προστασίας των εργατών π.χ. από επικίνδυνα παρασιτοκτόνα.

- Χαμηλές αμοιβές και εκφοβισμός από τους γαιοκτήμονες που τρομοκρατούν τους εργάτες, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να μην γραφτούν σε σωματεία και ξεκινήσουν συνδικαλιστική δράση.

Οι κινητοποιήσεις των εργατών γης στο Δυτικό Ακρωτήρι ταρακούνησαν τους φορείς των γαιοκτημόνων που είδαν με ανησυχία το ξεκίνημα απεργιών. Ωστόσο, δεν έδειξαν πως αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ή πως προτίθενται να δουν πιο θετικά το αίτημα για αύξηση του πενιχρού μεροκάματου των ανθρώπων του μόχθου. Η τελευταία πρόταση των γαιοκτημόνων ήταν αύξηση του μεροκάματου των 70 ραντ κατά μόλις 10 ραντ. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως θα αναγκαστούν να αναθεωρήσουν τη στάση τους καθώς η υπομονή των εργατών έχει εξαντληθεί από καιρό..."(1)

Αυτή την κατάσταση ζουν μεγάλες μάζες εργατών σε μια χώρα που, τα κόμματα της αριστεράς, μετά την κατάρρευση του απαρτχάιντ, δημιούργησαν ελπίδες στους εξαθλιωμένους, και μαζί την ψευδαίσθηση, πως τα πράγματα θα αλλάξουν γι’ αυτούς. Πέρασαν από τότε 20 χρόνια και εξακολουθούν να ζουν στις ίδιες απάνθρωπες συνθήκες οι εργάτες και να γεμίζουν τις τράπεζές τους με χρυσάφι οι πλουτοκράτες. Οι κοινωνικές αντιθέσεις οξύνονται παρά το ότι στην κυβέρνηση βρίσκονται κόμματα της αριστεράς. Και δηλώσεις όπως αυτή : «Η Νότια Αφρική είναι μία δημοκρατική χώρα, όχι μία χώρα του απαρτχάιντ και ένα περιστατικό δεν μπορεί να σημαίνει πως το σύστημά μας είναι ένα σύστημα που σκοτώνει ανθρώπους»(2), όχι μόνο δεν πείθουν για το αληθινό τους αλλά προκαλούν μεγαλύτερη οργή στους καταπιεσμένους εργάτες και σε εμάς που παρακολουθούμε από μακριά τις εξελίξεις.

Χρήσιμα συμπεράσματα

1. Ας γίνει ξεκάθαρο πως «όσο η αστική τάξη παραμένει στην εξουσία, όσο τα μέσα παραγωγής και η γη συνεχίζουν να είναι στα χέρια καπιταλιστών, τόσο δε θα λύνονται ριζικά και ουσιαστικά κεντρικά ζητήματα που αφορούν στην ουσία της ζωής και των συνθηκών δουλειάς της εργατικής τάξης στη χώρα.»(3) Αυτό ίσχυε πάντα και θα ισχύει σε όλες τις γωνιές της γης, ανεξάρτητα από το χρώμα των ανθρώπων, την γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Αυτό ισχύει και για την Ελλάδα, των μνημονίων και των «αντιμνημονιακών» δυνάμεων που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους γιατί το ΚΚΕ «δεν  θέλει» να «συμπαραταχτεί» μαζί τους. Αυτό φυσικά το ξέρει και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που «επιμένει» στην «έκκλησή» του για δημιουργία «αριστερής» κυβέρνησης.

2. Οι πραγματικά αριστεροί αυτού του τόπου δεν μπορούν να τρέφουν ψευδαισθήσεις που καλλιεργούν οι δήθεν «αριστερές» προτάσεις του οπορτουνισμού και της εκκολαπτόμενης «νέας» σοσιαλδημοκρατίας  -για την «αναγκαιότητα» της συμμετοχής των κομμουνιστών σε κυβερνητικά σχήματα που δήθεν θα «ανακουφίσουν» το λαό- με μοναδικό σκοπό τον εγκλωβισμό του κινήματος στην αδράνεια και την πλήρη υποταγή. «Φαντάζεστε μια κυβέρνηση με το ΚΚΕ να συμμετέχει και να διαχειρίζεται τις υποθέσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ; Δηλαδή, να δίνει «γην και ύδωρ» για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις; Φαντάζεστε μια κυβέρνηση με το ΚΚΕ να συμβιβάζεται με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την ανταγωνιστικότητα, δηλαδή που απαιτεί αντεργατικά μέτρα για να κάνουν επενδύσεις οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι; Φαντάζεστε μια τέτοια κυβέρνηση με το ΚΚΕ να ενισχύει την πολιτική συνύπαρξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία; Μα τότε το ΚΚΕ θα είχε απεμπολήσει όχι μόνο τη γραμμή σύγκρουσης και ρήξης με τους αντιπάλους, τους μεγαλοεπιχειρηματίες, αλλά και τις άμεσες διεκδικήσεις των εργαζομένων για ανακούφιση, βελτίωση της ζωής τους, θα απεμπολούσε το ίδιο το εργατικό - λαϊκό κίνημα. Καραμπινάτη προδοσία του λαού.»(4)

3. Για την συμμετοχή των κομμουνιστών σε κυβερνήσεις διαχείρισης του συστήματος: «Το βασικό ζήτημα που αναδείχτηκε και αποτελεί σημαντική πείρα για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα είναι η συμμετοχή ή όχι ενός Κομμουνιστικού Κόμματος σε μια κυβέρνηση αστικής διαχείρισης, ανεξάρτητα αν εμφανίζεται με το όνομα «αριστερή», «προοδευτική» κ.λπ. Το ΚΚΕ τηρεί στάση αρχών και θέλουμε να σημειώσουμε τα εξής:

Πρώτα απ' όλα είναι ανάγκη να καταπολεμηθεί η λογική του «μικρότερου κακού». Η λογική αυτή οδηγεί Κομμουνιστικά Κόμματα σε επικίνδυνες πολιτικές στήριξης της σοσιαλδημοκρατίας στο όνομα του περιορισμού της εκλογικής δύναμης της «δεξιάς». Οδηγεί Κομμουνιστικά Κόμματα σε επικίνδυνες πολιτικές ουράς γενικότερα απέναντι σε αστικά κόμματα στο όνομα της αντιμετώπισης φασιστικών, ακροδεξιών σχημάτων. Η πείρα είναι πολύ αρνητική.

Επί της ουσίας, διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος που στερεί ή περιορίζει την ιδεολογικοπολιτική αυτοτέλεια των Κομμουνιστικών Κομμάτων που τα ξεστρατίζει από τη χάραξη και εφαρμογή σταθερής επαναστατικής γραμμής, η οποία θα αξιοποιεί τις εκλογικές μάχες ως μορφές πάλης που δεν είναι αποσπασμένες από τη γενικότερη ταξική πάλη, την πάλη για τη συγκέντρωση δυνάμεων, για την εξουσία.»(5)

4. Για την κριτική μας στα κόμματα: «Το κριτήριο για να κρίνεις ένα κόμμα δεν είναι τι δηλώνει αυτό, αλλά το πρόγραμμά του, η στάση του απέναντι στο εκμεταλλευτικό σύστημα, στο μεγάλο κεφάλαιο, στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, στην ταξική πάλη και την προοπτική της.»(6)

5. Τι έδειξε η πείρα από τις «αριστερές» κυβερνήσεις σε μια σειρά χώρες και τη Ν. Αφρική: «Καμία κυβέρνηση που διαχειρίζεται τον καπιταλισμό, την εξουσία των μονοπωλίων και την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, καμία κυβέρνηση που υλοποιεί πρόγραμμα που βασίζεται στα κέρδη των καπιταλιστών, στην ανταγωνιστικότητα, στην παραγωγικότητα και την κερδοφορία των μεγάλων οικονομικών ομίλων, δεν μπορεί να ακολουθήσει πολιτική προς όφελος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Καμία τέτοια κυβέρνηση δεν μπορεί να ελέξει τους νόμους του συστήματος, τις αντιθέσεις του, να ματαιώσει την εκδήλωση της καπιταλιστικής κρίσης.»(7)

Η πρόταση του  ΚΚΕ, η μόνη πραγματικά φιλολαϊκή λύση

Με ποιον τρόπο θα απελευθερωθεί ο εργάτης από τις αλυσίδες του; Υπάρχει διέξοδος σήμερα; «Η απάντηση είναι η πάλη για το σοσιαλισμό. Κι αυτό δεν είναι ακαδημαϊκό ζήτημα. Δεν είναι ένα ζήτημα μέσα σε όλα τα άλλα. Είναι το βασικό, το κυρίαρχο αυτό που καθορίζει όλα τα άλλα. Δεν αρκεί, δηλαδή, η αναφορά στην έννοια του σοσιαλισμού στο πρόγραμμα, στα ντοκουμέντα ενός Κομμουνιστικού Κόμματος είτε η αποδοχή περί της αναγκαιότητας και επικαιρότητας του σοσιαλισμού. Αυτό κατά κανόνα γίνεται, αλλά έχει μικρή αξία όταν άλλες προγραμματικές επιλογές οδηγούν στην επισκίαση της πάλης για το σοσιαλισμό και η τακτική που καθορίζεται είναι αποσπασματική και προκύπτει από ενδιάμεσο διαχειριστικό στόχο. Το βασικό είναι η πάλη για το σοσιαλισμό και οι απαιτήσεις που έχει. Ωστε η πάλη αυτή να καθορίζει στην πράξη τον προσανατολισμό στο εργατικό κίνημα, στο πολιτικό πλαίσιο που δίνουν οι κομμουνιστές τη μάχη κατά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, στα αιτήματα, στους στόχους πάλης, στην οικοδόμηση της ταξικής ενότητας της εργατικής τάξης, στην πολιτική των συμμαχιών, στις επεξεργασίες του Κόμματος για τα λαϊκά προβλήματα.»(8)

Δεν υπάρχουν σχόλια: